Kanada Vatandaşlığı
Kanada vatandaşı olmak, çeşitlilik dostu, çok kültürlü bir toplumun parçası olmak demektir. Kanada tüm dünyadan göçmenlere kucak açmasıyla ve vatandaşların birbirine ve çevresine karşı sorumluluk hissiyatına sahip olduğu kapsayıcı bir ortam oluşturmasıyla tanınır. Kanada Haklar ve Özgürlükler Beyannamesi her vatandaş için temel hak ve özgürlükler sunan bir temel taşı işlevi görür.
Kanadalılar ulusal barışı koruma çabalarını, uluslararası diplomasiyi ve insani yardıma olan bağlılıklarını destekler ve bundan da gurur duyarlar. Kanadalı olup Kanada pasaportuna sahip olmak demek, demokratik prensiplere uyma, eşitliği teşvik etme ve hem ulusun hem de bireyin refahına katkıda bulunma demektir. Kanada yeniliklere fazlasıyla açıktır ve toplumu daha iyi bir hâle getirmeye çalışan gelecek odaklı bireyleri destekler.
Yasal sorumluluk ve hakların yanı sıra Kanadalı olmuş yeni vatandaşlar genelde sivil faaliyetler, gönüllülük esaslı işler ve topluluk oluşturmayla ilgilenirler. Yerel yönetime siyasi katılım da hayırsever girişimleri destekleme de topluluk oluşturma faaliyetlerine katılma da desteklenir. Kanadalı olmak demek sadece yeni bir pasaport sahibi olmak değildir. Kanadalı olmak demek, iş birliği, empati ve daha iyi bir gelecek için ortak vizyona değer veren bir ulusun da parçası olmak demektir.
Kanada Vatandaşlığının Avantajları
Kanada’da vatandaşlık hakkı almanın yaşam kalitesini yükseltme ve küresel erişim sağlama gibi birçok avantajı vardır. Kanada vatandaşı olarak yararlanabileceğiniz avantajlardan bazıları şunlardır:
- Sağlık SistemiDevlet tarafından finanse edilen sağlık sistemiyle neredeyse hiçbir bedel ödemeden sağlık hizmeti alabilirsiniz.
- Eğitim StandartlarıHer seviyedeki devlet okuluna erişimle yüksek kaliteli bir eğitim almak mümkündür
- Sosyal Güvenlik AğıKapsamlı sosyal hizmetleri arasında sosyal programlar, işsizlik ödeneği ve emeklilik planlaması bulunur.
- Seyahat AvantajlarıGüçlü pasaportu sayesinde birçok ülkeye vizesiz erişim sağlanır.
- Konsolosluk YardımıRights to vote and run for public office, shaping the nation’s governance.Top of Form.
- Demokratik Katılım HakkıOy kullanma ve kamu görevlerine aday olma hakkıyla ülkenin yönetimine etki edebilme.
Hangisi Daha İyi: Kalıcı Oturum mu Kanada Vatandaşlığı mı?
Kalıcı oturum statüsü de vatandaş olma da Kanada’ya taşınıp yerleşmenin yolları olsa da çok farklı hak, sorumluluk ve avantajlara sahiplerdir.
Kanada’da kalıcı oturum hakkı olan kişiler ülkedeki herhangi bir yerde yaşayabilir, çalışabilir veya eğitim alabilirler. Kanada kanunlarıyla korunsalar da oy verme hakkına ya da siyasi bir makama aday olma hakkına sahip olmazlar. Kalıcı oturum hakkı olanların Kanada kanunlarına uymaları ve topluma katkıda bulunmaları beklenir. Bu hakka sahip olanlara düzenli olarak yenilenmesi gereken bir oturum kartı çıkarılır. Oturum kartının yenilenmemesi durumunda oturum statüsü kaybedilebilir.
Kalıcı oturum hakkının avantajları arasında, sosyal hizmetlere ve yardım programlarına erişim bulunur. Kalıcı oturum sahipleri birtakım oturum ve göçmenlik şartlarını karşıladıkları takdirde vatandaşlığa başvurabilirler.
Kanada vatandaşları aynı avantajların yanı sıra oy verme, siyasi bir makama aday olma ve daha kolay uluslararası seyahat için Kanada pasaportu alma gibi ek avantajlara sahiplerdir. Sosyal avantajlar, devlet hastanelerinde muayene ve mükemmel bir eğitim sisteminden de yararlanabilirler. Kanada vatandaşları demokratik işlemlerle ülkenin geleceğini şekillendirme hakkına sahiplerdir. Bu kişilerin Kanada kanunlarına uymaları, çağrılırsa jüride görev alması ve demokratik süreçlere katılmaları beklenir.
Kalıcı oturum ile vatandaşlığın arasındaki en büyük fark, Kanada vatandaşlarının oturum şartlarını karşılamamaları sebebiyle statülerini kaybetmemeleri ve vatandaşlık hakkını Kanada içi veya dışında doğmuş çocuklarına aktarabilmeleridir.
Kanada Vatandaşı Olmanın Yolları
Kanada vatandaşı olmanın vatandaşlığa kabul, soydan gelen vatandaşlık ve evlatlık edinilme olmak üzere birkaç yolu bulunur. Bunların arasında vatandaşlığa kabul en yaygınıdır. Bu yol için başvuru yapılmadan önceki son beş senenin en az üç (3) senesini (1.095 gün) Kanada’da geçirmiş olmak gerekir. Bu süre içerisinde istikrarlı bir şekilde vergi beyanı yapılmış olması zorunludur. İngilizce veya Fransızcada belirli bir seviyeye gelinmiş olması ve Kanada’nın tarihi, değerleri, kurumları ve sembollerine dair bir vatandaşlık sınavının geçilmesi gerekir. Bu şartlar karşılandığında Kanada Göçmenlik, Sığınmacılar ve Vatandaşlık Bürosu’na (IRCC) vatandaşlık başvurusu yapılabilir.
Vatandaşlığa kabulün yanı sıra, Kanada vatandaşlığı almanın her biri kendi kriter ve işlemleri olan başka yolları da bulunur:
Bu yöntemlerin her birinin kendi koşulları bulunur. Bundan dolayı kişilerin Kanada tarafından belirlenmiş olan uygunluk kriterleri ve başvuru prosedürlerini dikkatlice incelemeleri tavsiye edilir.
Kanada Vatandaşlığı için Uygunluk Kriterleri
Kanada’da vatandaşlığa kabul edilmek için Kanada Göçmenlik, Sığınmacılar ve Vatandaşlık Bürosu (IRCC) tarafından belirlenen şartların karşılanması gerekir. Kanada vatandaşlığı için istenen şartlar, başvuran kişinin yaşı, uyruğu ve Kanada’daki oturum durumuna göre değişebilir. Ne var ki Kanada’da vatandaşlığa kabul işlemleriyle vatandaş olmak isteyen herkesin aşağıdaki kriterleri yerine getirmesi zorunludur:
- Kalıcı oturum hakkı sahibi olma
- Son beş (5) yılın en az üç (3) senesini Kanada’da geçirmiş olma (toplam 1.095 gün)
- Kendi oturum programları tarafından gerekmişse istikrarlı bir şekilde vergi beyanında bulunma
- Vatandaşlık testini geçme
- İngilizce veya Fransızcada yeterlilik gösterme
- Vatandaşlık yemini etme
Başvurunun onaylanması için işlemlere devam etmeden önce bütün kriterlerin yerine getirildiğinden emin olmak gerekir.
Vatandaşlık Başvurusu için Gerekenler
Kanada’da vatandaşlık başvurusu yapacak kişilerin izlemesi gereken adımlar bulunur. Başvuruyu desteklemesi adına birtakım belgelerin hazırlanması istenebilir. İstenen belgelerin tam listesi, kişinin uyruğu ve mevcut durumuna göre değişebilmektedir. Bu yüzden gereken belgeler listesini öğrenmek için IRCC’nin web sitesine göz atmak gerekir.
Gelgelelim Kanada’daki vatandaşlık başvurusu için herkesin bulundurması gereken bazı belgeler vardır. Aşağıdan vatandaşlık başvurularında kesinlikle istenen belgeleri görebilirsiniz:
Başvuran kişinin tercih ettiği vatandaşlık yolu, hâlihazırda bulunduğu durum ve IRCC tarafından verilen gereken belgeler listesine göre başka şartlar da istenebilir. Kişinin talimatları ve gereken belgeler listesini dikkatlice incelemesi gerekir. Gerekli belgelerin aslı, aslı yoksa da tasdikli fotokopisi lazım olur. Belgeler kişinin adı ve içeriğin açıklaması ile birlikte açık, okunabilir ve tam olmalıdır. Olası güncellemeler için IRCC’nin web sitesini takip etmeniz önerilir.
Kanada Vatandaşlığı için Başvuru Süreci
Kanada vatandaşlık başvurusu aşağıdaki adımlar dikkatlice izlendiği takdirde son derece kolay bir işlemdir.
1
Uygunluğunuzu kontrol edin
uygunluk kriterlerini karşılaması gerekir. Bu şartlar; kalıcı mukim olmak, başvurmadan önceki son beş (5) sene içinde Kanada’da en az 1.095 gün bulunmak, bu beş yıllık süre içerisinde en az üç (3) yıl boyunca vergi beyanında bulunmak ve dil koşulunu karşılamaktır.
Kişiler Kanada’da kaç gün bulunduğunu hesaplamak için online hesap makinesi ya da formu kullanabilirler.
2
Belgelerinizi hazırlayın
Başvuran kişinin ikamet ispatı, dil testi sonuçları, gelir beyanı, kimlik belgeleri, adli sicil kaydı ve durumunuzla ilgili diğer bütün belgeleri hazırlaması gerekir.
3
Başvuru formunu doldurun
Başvuru formu doğru bir şekilde doldurulmalı ve internet üzerinden yüklenmelidir. Bunu yaptıktan sonra başvuruya bir barkod sayfası atanır. Daha sonra kullanım için bu barkodun saklanması önemlidir.
4
İnternetten ücretleri ödeyin
Başvuru ücreti olarak CAD $630 ödenmesi gerekir. Bunun bir kısmı işlem ücreti ($530), diğer kısmı da vatandaşlık hakkı ücretidir ($100). Geçerli bir e-posta adresi, bir yazıcıya erişim, kredi kartı veya MasterCard ya da Visa banka kartına sahip olunmalıdır.
5
Başvurunuzu yapın
Başvuru formunuzu internet üzerinden doldurup gönderebilir ya da posta yoluyla başvuru işlem merkezine yollayabilirsiniz.
6
Sonucu bekleyin
Vatandaşlık başvuruları genelde 16 ay içinde işlemden geçer. Bu süre, başvurunun karmaşıklığı, başvuru yapıldığı zamanki siyasal iklim ve diğer bazı faktörlere göre değişebilir. Başvurunun durumunu internet üzerinden kontrol etmek mümkündür.
7
Vatandaşlık testine hazırlanın (geçerliyse)
Başvuruları işlem altında olan 18-54 yaş arasındaki kişilerin bu sırada eğitim rehberini kullanarak Kanada’nın tarihi, coğrafyası, yönetim şekli ve vatandaşların hakları ile sorumluluklarına ilişkin bir vatandaşlık testi ve/veya mülakatına hazırlanmaları gerekir. Bu süre içerisinde gerekirse dil becerilerini de geliştirmeye çalışabilirler.
Kişinin başvurusunun durumuna göre başka adımlar da olabilir. Örneğin IRCC ek bazı belgeler isteyebileceğinden başvurunun işlem süresi boyunca başvuru durumunun sık sık kontrol edilmesi önerilir. Ayrıca başvuran kişiden IRCC ofisine gelip başvuru sırasında verdiği belgelerin aslını ve pasaportunu kontrol etmesi istenebilir.
Vatandaşlık Testi ve Mülakatı
18-54 yaş arası kişilerin Kanada tarihi, coğrafyası, yönetim şekli ve vatandaşların hak ve sorumluluklarına ilişkin bir vatandaşlık testi ve/veya mülakattan geçmeleri gerekir. Mülakat veya teste girmesi istenen kişi bir davet mektubuyla bilgilendirilir. Geçilmesi gereken testler arasında İngilizce veya Fransızca yeterliği, Kanada’nın tarihi, coğrafyası ve vatandaşların hakları ve sorumlulukları bulunur.
Kişinin mülakat veya teste girmesi gerektiğinde aşağıdakilerden biri gönderilir:
- Vatandaşlık testine girme bildirisi
- Bir vatandaşlık memuruyla mülakata girme bildirisi
- Bir vatandaşlık memuru ya da vatandaşlık hâkimiyle duruşmaya girme bildirisi
Vatandaşlık testi ve mülakatı için önceden hazırlanması tavsiye edilir. Testi geçememek ya da teste katılmamak başvurunuzun reddine sebep olabilir. Sınava IRCC’nin web sitesinde verilen eğitim rehberlerinden birini kullanarak hazırlanabilirsiniz. Eğitim rehberinde vatandaşlık testini geçmek için gerekli bilgiler bulunur. Ayrıca dil yeterliğini geliştirerek ve Kanada’nın tarihi ve hukukuna ilişkin bilgi edinerek de daha hazır bir hâle gelebilirsiniz.
Vatandaşlık Yemini
Başvuran kişi vatandaşlık için bütün şartları karşılamış ve testleri geçmişse IRCC vatandaşlık seremonisinin yeri ve tarihini bildirir. Bu, kişileri kutlamak için yapılan bir seremoni gibi gözükse de aslında çok önemli bir işlemdir. Bu aşamaya gelmiş kişi artık vatandaş olmanın eşiğindedir. Kanada vatandaşlığı almak için yapmaları gereken tek şey Vatandaşlık Yemini etmektir. Bu adımı da geçtikten sonra resmen Kanada vatandaşı olur ve pasaport ile diğer vatandaşlık belgelerini alırlar. Artık Kanada vatandaşı olarak yeni pasaportlarıyla seyahat etmeye ve sosyal hizmetlere erişmeye başlayabilirler.
Vatandaşlık Yemini ettikten sonra çifte vatandaşlık sahibi olmak mümkün müdür?
Kanada çifte vatandaşlığı tanıyan ülkelerden bir tanesidir. Bu sayede kişisel Kanada’daki vatandaşlıklarından feragat etmeden hem Kanada vatandaşı hem de başka bir ülkenin vatandaşı olabilirler. Çifte vatandaşlar yalnızca Kanada vatandaşlığı olan kişilerle aynı hak ve sorumluluklara sahiplerdir. Seyahat için Kanada pasaportu kullanabilirler ama Kanada’ya yapılacak girişlerde Kanada pasaportunu kullanmaları gerekir. Çifte vatandaşlığın getiri ve götürüleri vatandaşı olunan diğer ülkenin politikalarına göre değişebilir. Kişiler gönüllü feragatla veya yalan beyan sebebiyle fesih gibi durumlarda Kanada vatandaşlığını kaybedebilirler.
Kanada Vatandaşlığından Feragat
Kanada vatandaşları bazı durumlarda vatandaşlıktan çıkabilirler. Vatandaşlıktan feragat etmek için resmî bir başvuruda bulunmak ve feragat işleminin onaylandığı bir vatandaşlık seremonisine katılmak gerekir. Kanada vatandaşlığından feragat etme sebepleri arasında kişisel veya mesleki sebeplerle çifte vatandaşlığa izin vermeyen başka bir ülkede vatandaşlık alma olabilir. Bazı kişiler kısıtlı vatandaşlık politikalarına sahip olan bir ülkedeki oturum hakkını kolaylaştırmak için Kanada vatandaşlığından feragat edebilirler. Bazıları da vergi sebebiyle vatandaşlıktan çıkar çünkü çifte vatandaşlık için karmaşık vergi şartları olan ülkeler bulunur. Unutmamak gerekir ki vatandaşlıktan çıkma çok önemli bir karardır ve bu kararı vermeden önce gerekirse hukuki danışmanlık almaları tavsiye edilir.
Kanada Vatandaşlığını Geri Alma
Kanada vatandaşlığından feragat etmiş kişiler birkaç adımı tamamlayarak daha sonra tekrar Kanada vatandaşı olabilirler. Bu adımlar vatandaşlığa başvuran yabancı uyruklu kişilerinkiyle hemen hemen aynıdır. Vatandaşlığın geri alımı başvurusundan önceki iki yıl boyunca en az 365 gün Kanada’da ikamet edilmesi zorunludur. Ayrıca kişinin durumuna göre değişebilen birtakım farklı şartlar da bulunur. Vatandaşlığın geri alımı için gereken ücretler ödendikten sonra başvuru işleme koyulur. Onay çıktığında kişi vatandaşlık yemini edilen seremoniye davet edilir ve tekrar bir Kanada vatandaşı olur.
Kanada Vatandaşlarının Hak ve Sorumlulukları
Bütün Kanada vatandaşlarının, Kanada’nın birlik ve güvenliğine katkıda bulunma hakkı ve sorumluluğu vardır. Kanada vatandaşları Kanada kanunlarına uymalı, federal, bölgesel ve kentsel seçimlerde oy kullanma gibi demokratik işlemlere katılmalılardır. Vergi beyanını yaparak vergi sorumluluğu yerine getirilmelidir. Kanada vatandaşlarından çeşitlilik, kapsayıcılık ve anlayışla ülkenin çok kültürüne katkıda bulunmaları istenir. Dahası, karşılıklı sorumluluk ve birlik anlayışı oluşturmak için sivil faaliyetlere, gönüllü işlere ve topluluk kurmaya katılma da teşvik edilir.
Vatandaşlığın İptali ve Kaybı
Vatandaşlık Yemini edilip Kanada vatandaşlığı alındıktan sonra vatandaşlığınız genelde güven altına alınır ve iptal edilmez. Ancak kişisel sebeplerle vatandaşlıktan çıkabilir veya bir hata sebebiyle vatandaşlıktan olabilirsiniz. Eğer vatandaşlık hakkınızdan feragat etmek isterseniz resmî başvuruda bulunmak mümkündür. Eğer başvuru işlemleri sırasında hatalı bilgi sağlamışsanız hileli yöntemlerle vatandaşlık alma sebebiyle vatandaşlığınız iptal edilebilir.
Çifte vatandaşlık durumunda ise eğer bir Kanada vatandaşı çifte vatandaşlık kabul etmeyen başka bir ülkede kendi isteğiyle vatandaş olursa Kanada vatandaşlığını kaybedebilir. Ulusal güvenlik esasında vatandaşlık feshi olarak geçen “ihtiyari olmayan vatandaşlık kaybı” son derece nadir görülen bir durumdur ve terörizm, casusluk vb. suç karşılığında olur. Vatandaşlık kaybı çok önemli bir olaydır ve hayatın geri kalanını büyük ölçüde etkileyebileceği için dikkatli bir şekilde karar verilmesi gerekir.
SSS
Kanada vatandaşı olabilmek için Kanada’da kalıcı oturum hakkınızın olması, başvuru öncesindeki son beş (5) sene içerisinde Kanada’da en az 1.095 gün ikamet etmeniz, son beş sene içerisinde en az üç (3) yıl gelir vergisi beyanında bulunmanız, 18-54 yaş aralığındaysanız İngilizce ya da Fransızca yeterliğinizi kanıtlamanız ve Kanada ile Kanada’nın sorumluluk ve ayrıcalıkları hakkında yeterli bilgiye sahip olmanız gerekir.
Kanada genelde çifte vatandaşlığa izin verir. Aynı anda hem Kanada hem de başka bir ülkenin vatandaşı olabilirsiniz. Ancak diğer ülkenin çifte vatandaşlık politikalarını kontrol etmeniz gerekir. Bazı ülkelerin çifte vatandaşlığa ilişkin kısıtlamaları olabilir.
Kanada vatandaşlık başvurularının işlem süresi genelde 16 ay civarıdır. Bu sürenin içerisinde başvurunun tamamlanması, vatandaşlık testi, mülakat ve vatandaşlık seremonisi bulunur.
Evet 18-54 yaş aralığındaki kişilerin vatandaşlık testinden geçmeleri gerekir. Bu testte Kanada’nın tarihi, coğrafyası, hükûmeti ve vatandaşlık hakları ile sorumlulukları değerlendirilir. Test Kanada tarafından sağlanan resmî eğitim rehberi esaslıdır.
Suç kaydı olan kişiler de Kanada vatandaşlığına başvurabilir fakat bazı ciddi suçlar uygunluğunuzu etkileyebilir. Suç geçmişinizi başvuru sürecinde belirtmeniz ve gerekirse hukuki danışmanlık almanız büyük önem taşır. Devlet başvuru uygunluğunu değerlendirirken rehabilitasyon ve işlenen suçun tabiatını dikkate alır.